Այս եվրոպական երկիրն ընդունել է քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն 301 թվականին, և այս պատմությունը կարող եք տեսնել նույնիսկ այսօր:
Բարեպաշտ պատմություն
ՈՒնենալով ընդամենը 3 միլիոն բնակչության , Հայաստանը Եվրոպայի ամենափոքր երկրներից մեկն է : Սակայն, ահռելի է նրա զբաղեցրած տարածքը հոգեւոր պատմության մեջ: Շատ պատմաբանների պնդմամբ այն աշխարհում առաջին երկիրն է, որ ընդունել է քրիստոնեություն:
Այսօր, հայերի շուրջ 95% -ը քրիստոնյա են: Երկրի բարեպաշտ պատմություն մասին տեղեկությոններ կարող ենք ստանալ հնագույն արձանագրությունների և հուշարձանների միջոցով:
Հոգևոր առաջնորդը
Լեգենդի համաձայն, Հայ Առաքելական եկեղեցու առաջին եպիսկոպոսապետը եղել է Գրիգոր Լուսավորիչը, որդին ազնվական ծագում ունեցող Անակ-ի ով սպանել էր հայոց Խոսրով II արքաին: Գրիգորի հայրը մահապատժի է ենթարկվել իր հանցագործության համար, սակայն Գրիգորին հաջողվել է փախչել Կապադովկիայի, որտեղ նրան մեծացրել է Սանկտ Ֆիրմիլրան անունով մի եպիսկոպոս:
Չափահաս դառնալուց հետո, Գրիգորը վերադարձել է հայրենիք հույսով, որ Հայոց թագավորրն և հետո նաև հայ ժողովրդին քրիստոնյա կդարձնի:
Իմանալով Գրիգորի վերադարձի մասին, Տրդատ III արքան՝ սպանված Խոսրով II արքաի որդին հրամայում է բանտարկել Գրիգորին: Թագավորը ստիպել է բանտարկյալին հրաժարվել քրիստոնեությունից, բայց Գրիգորը մերժել է:Շուրջ տասներեք տարի բանտում անցկացնելուց հետո, Գրիգորին հաջողվել է համոզել Տրդատ արքային, և նրան դարձնել քրիստոնյա, այսպիսով, 301 թվականին Տրդատը քրիստոնեությունը դարձրել է Հայաստանի պետական կրոնը:
Անցյալի հետքերը
Գառնիի ամրոցն ու հնավայրը գտնվում է ժայռի եզրին, Կոտայքի մարզի Գառնի գյուղի մոտ: Կառուցվել է 1-ին դարում, Տրդատ I թագավորի կողմից:Ենթադրվում է, որ տաճարը նվիրված է եղել հայկական դիցաբանության արևի աստծուն:
Շատ հեթանոսական տաճարների են ոչնչացվել, երբ թագավորը Տիգրան III հայտարարել է քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն, բայց Գառնին այն եզակիներից է որ կանգուն է մինչև այսօր: Այսօր այն հանդես է գալիս որպես վաղ շրջանի հայ հեթանոսության խորհրդանիշ, և ունի տարեկան ավելի քան 136,000 այցելու:
Սրբի եկեղեցին
Վաղարշապատը գտնվում է հայկական մայրաքաղաք Երեւանի արևմուտքում, քաղաը հայտնի է որպես երկրի «սուրբ մայրաքաղաք»:Այստեղ է գտնվում է Սբ. Գայանե եկեղեցի, կառուցած 630թ., հիմա այն ՅՈՒՆԵՍԿՕ – ի համաշխարհային ժառանգության մաս է կազմում: Սբ. Գայանեն կառուցվել է այն վայրում որտեղ Տրդատ III թագավորի կողմից սպանվել է մայրապետ Գայանեն, քրիստոնյա լինելու համար:
Նախկին բանտը
Խոր Վիրապ վանքը գտնվում է Արարատյան հարթավայրում,Հայաստանի հարավ-արեւելք: Սա այն վայրն է որտեղ Տրդատ III ազատազրկման դատապարտեց Գրիգոր Լուսավորիչին նրա վերադարձից հետո.
Խոր Վիրապի մատուռը առաջին անգամ կառուցվել է 642թ. բանտի շուրջ,ի պատվել Գրիգորի, իսկ վանքն ավելացրել են 1662թ.: Այսօր, Խոր Վիրապ Հայաստանի առավել շատ այցելվող տեսարժան վայրերից մեկն է:
Քարանձավի աղոթքները
Գեղարդի վանքը գտնվում է Գառնից հյուսիս-արեւելք: Այն նույնպես ՅՈՒՆԵՍԿՕ – ի համաշխարհային ժառանգության մաս է կազմում: Վանքը կառուցվել է 4-րդ դարում Գրիգոր Լուսավորչի կողմից, բայց համալիրի մյուս կառույցները կառուցվել են 13-րդ դարում:
Ըստ ավանդության, վանքը անվանվել են Գեղարդ ( հայերեն նշանակում է «նիզակ» ) այն ժամանակ երբ նիզակը որով ենթադրաբար խոցեցել էին Հիսուս Քրիստոսին խաչի վրա, բերվել է այս տարածք. Այն պահպանվել է Գեղարդում շուրջ 500 տարի, դրանից հետո տեղափոխվել Էջմիածնի Մայր տաճար:
Օրհնված պատերազմի ժամանակ
Եղեգիսի Զորաց եկեղեցին , կառուցվել է 14-րդ դարում, երբ երկիրը մոնղոլական հսկողության տակ էր, ու Սիրիայի մամլուքների հետ պատերազմի մեջ: Այս եկեղեցին բաղկացած է միայն վերգետնյա զոհասեղանից և երկու կողմի ավանդատներից:
Զոհասեղանին բարձրության շնորհիվ, պատմաբանները կարծում են, որ եկեղեցում կատարվել է հայ զինվորների օրհնության կարգը, նախքան նրանց մարտադաշտ մեկնելը:
Փրկության գերեզմանոց
Խաչքարերը կամ ծաղկած քարեր իսկզբանե դիտվել են որպես կենդանի կամ մահացած անձի փրկութեան խորհրդանիշ :Առաջին խաչքարերը կանգնեցվել են հեթանոսական տաճարների տեղերում,որպես նոր կրոնի խորհրդանիշ: Այսօր, այդ քարերը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ոչ նյութական մշակութային ժառանգության մասն են կազմում:
Հինավուրց գերեզմանոց
Քարահունջ, որը գտնվում է Հայաստանի Սյունիքի մարզում, իր տարիքով և տեսքով կարող է մրցել Անգլիայի Սթոունհենջի հետ:Այն ընդգրկում է մոտավորապես 70,000 քառակուսի մղոն տարածք:Բաղկացած է դամբարաններից, Կենտրոնական շղթայից:Ենթադրվում է, որ այն մոտ 7000 տարեկան է.